2023_CBS_00416 - Ça va wordt OverKophuis? - goedkeuring

Ondertussen vonden er reeds 3 overlegmomenten plaats, waar 3 gemeenten/steden zich kandidaat stelden om beroep te doen op deze extra middelen. Betreft:

- Lokeren

- Beveren

- Zwijndrecht

Gezien Lokeren zich in dezelfde ELZ bevindt als het huidige OverKophuis (Sint-Niklaas), kunnen  zij deze middelen (of een deel ervan) enkel verkrijgen op voorwaarde dat ofwel Beveren en/of Zwijndrecht verder gaat met de uitbouw van een bijkomend OverKophuis.

Vanuit Zwijndrecht stellen we ons kandidaat om het project rond mentaal welzijn 'Ça va?' verder uit te bouwen en te versterken naar een volwaardig OverKophuis. Hiervoor zouden we beroep willen doen op 50.000 van de beschikbare middelen. Met deze middelen willen we het aspect hulpverlening en het inzetten op psycho-educatie verder ontwikkelen en inbedden in de reguliere werking.

Zowel Zwijndrecht als Lokeren wil idealiter beroep doen op 50.000 van de totale middelen. Beveren wil daarentegen het volledige bedrag, 105.000 euro, gezien zij, in tegenstelling tot Lokeren en wij, nog in een vroeg stadium van hun project rond jongerenwelzijn zitten.

Er werd op dinsdag 21/3 gevraagd om voor 1 april 2023 een ondernemingsplan en begroting alsook een engagement van partners uithet hulpverleningslandschap en een engagement van het lokaal bestuur voor te leggen aan OverKopnetwerk Sint-Niklaas. Zij zullen de drie initiatieven voorleggen aan het Agentschap Opgroeien, die dan de keuze zal maken aan wie van deze initiatieven de middelen zullen worden toegekend. Dit ondernemingsplan is terug te vinden in bijlage.

Is er nood aan een OverKop-huis?

Bevindingen vanuit onderzoek traject Kind- en jeugdvriendelijke gemeente: 

De cijfers van de Vlaamse overheid geven aan dat Zwijndrecht tot de groep van gemeenten behoort met een grote maatschappelijke kwetsbaarheid. Onze kansarmoede-index van 11,7 % in 2017 (Vlaams Gewest 13,76 %) geeft aan dat er heel wat Zwijndrechtse kinderen in kansarme gezinnen worden geboren. Dit is bovendien een verdubbeling ten opzichte van 2010 toen de kansarmoede-index in Zwijndrecht 5,6 % bedroeg. 

Daarnaast is er een algemeen tekort aan hulpverlening op het grondgebied Zwijndrecht, (onderzoek traject ‘kind- en jeugdvriendelijke gemeente’) blijkt uit de gesprekken en de cijfers: (meer info, zie onderzoek) 

• Er zijn veel wachtlijsten, zowel voor de opvang als voor hulp- en dienstverlening  
• Er is nood is aan laagdrempelige informatie, preventie en hulpverlening voor jongeren 
• Het bestaande hulpaanbod is niet gekend door volwassenen en door kinderen en jongeren 
• 69% van de volwassenen geeft aan het aanbod geestelijke gezondheidszorg niet te kennen 
• 30% van de kinderen en 22% van de jongeren weten helemaal niet waar ze voor verschillende soorten hulp in de gemeente terecht kunnen 

• hulpverleningsaanbod: moeilijke positie tussen Waasland en Antwerpen 
• Nood aan fysieke aanspreekpunten of locaties voor hulpverlening (bvb. HvhK) 
• Bijna de helft van de kinderen en jongeren vindt dat er niet genoeg hulp is voor kinderen die thuis geen Nederlands spreken.

• Er wordt nadruk gelegd op pestgedrag, in de cijfers, de gesprekken en de open vragen:  

• 53% van de volwassenen geeft aan dat kinderen en jongeren zich niet beschermd voelen tegen pestgedrag 
• 3.5% van de kinderen en 15% van de jongeren hebben al een voorval van online pestgedrag meegemaakt. 
• 40% van de volwassenen heeft het gevoel dat kinderen en jongeren elkaar niet respecteren op school, dat er pestgedrag is. 
• 40% van de kinderen geeft aan dat niet iedereen met elkaar op de speelplaats speelt, bij jongeren zien we dat 33% aangeeft dat er pestgedrag voorvalt 

Tijdens het doorlopen van het traject ‘Kind-en jeugdvriendelijke steden en gemeenten’ kozen kinderen en jongeren vier prioritaire thema’s waaronder: het oprichten van een laagdrempelige fysieke plek. Hierdoor ontstond ontmoetingscentrum ça va. Het is dus van groot belang om dit project verder te zetten en in te bedden in de reguliere werking in de vorm van een OverKopHuis. 

Voordelen toetreden Overkop Netwerk 

• Kwaliteitslabel OverKopHuis 
• Expertise binnen het Netwerk Overkop
• Meer mogelijkheden tot samenwerken met verschillende hulpverleningspartners
• Zorgt voor verhoogde zichtbaarheid en laagdrempeligheid van de lokale hulpverleningsmogelijkheden
• Bekendheid bij jongeren

Samenwerking met hulpverleningspartners

Belangrijk in de procedure om beroep te doen op deze middelen is het concreet engagement van betrokken partners op vlak van hulpverlening. Zo hebben we reeds een concreet engagement verkregen van de intergemeentelijke preventiewerker van Drugpunt (Preventiepunt Waas NO) om bv. 1 vaste zitdag per maand te voorzien, op locatie in de ontmoetingsplek. Verder wordt er samengewerkt met de collega's van Samenlevingsopbouw en wordt er ingezet op een wisselwerking tussen beide initiatieven en is er de samenwerking met Arktos. 

Daarnaast zijn er op dit moment gesprekken lopende met CAW Oost-Vlaanderen en VCLB om te bekijken welk engagement zij kunnen opnemen om de hulpverlening dichter bij de jongeren te brengen en actief betrokken te worden bij de werking van Ça va. Er zal ook bekeken worden welke mogelijkheden tot samenwerking er zijn met het Wijkgezondheidscentrum. Ook hier kunnen interessante linken gelegd worden en kunnen de afstand en drempels die gepaard gaan met het hulpverleningslandschap verkleind worden.

Aanwending middelen van Opgroeien

Concreet is het de bedoeling dat 35.000 euro wordt aangewend voor het aanbieden van externe hulpverlening (dienstverlening CAW of andere hulpverleningspartner op locatie). De resterende 15.000 zal worden aangewend in het verder ontwikkelen van het psycho-educatieve luik. Hiervoor zullen we nauw samenwerken met het Overkopnetwerk Sint-Niklaas en zal er afgestemd worden hoe we dit bovenlokaal in de praktijk kunnen toepassen. De focus zal gaan naar de ondersteuning van het verenigingsleven, het aanbieden van informatie, vormingen, workshops, training over specifieke thema's, waar noden blijken te zijn vanuit deze verenigingen (jeugd, sport, cultuur). Doel daarbij is de verenigingen voldoende tools te bieden om hun competenties te verhogen en er zelf mee aan de slag te kunnen gaan. 

Engagement vanuit lokaal bestuur

Duurzaamheid is een belangrijk aspect en voorwaarde waaraan voldaan moet worden. De werking dient te worden voortgezet op langere termijn. Hiervoor vraagt het OverKopnetwerk en het agentschap Opgroeien engagement van het lokaal bestuur dat hiervoor op langere termijn middelen worden voorzien. Continuïteit is nu eenmaal een doorslaggevende factor binnen het gegeven van jeugdhulp en jongerenwelzijnswerk. Het engagement na 2024 kan dit gemeentebestuur bieden door de continuïteit van reeds genomen beslissingen. Zoals daar zijn: de inzet van een deel van de tijd van drie jeugdconsulenten en het gebruik van de gemeentelijke infrastructuur. Daarom willen we het lokaal bestuur vragen dit engagement ook verder te zetten na mei 2024