2023_CBS_00951 - Sitebesluit 3M Belgium door Vlaamse regering: verzoek tot nietigverklaring door 3M Belgium: voorstel tot tussenkomst gemeente in procedure.

Dit Sitebesluit heeft in hoofdzaak tot doel de omgeving van de terreinen van de productiesite van 3M Belgium aan de Canadastraat 11 te beschermen en te saneren, zodat volksgezondheid, mobiliteit, duurzame ontwikkeling en natuurbescherming opnieuw worden hersteld en verbeterd.

In het Sitebesluit worden maatregelen rond bodemverontreiniging, gezondheid en natuurbescherming gebundeld.

Het sitebesluit treedt in werking op 30 april 2023.

Door de uitstoot van de 3M-fabriek is de omgeving in een straal van 5 kilometer verontreinigd met PFAS-componenten, wat vermoedelijk een impact heeft op verschillende vlakken:

• De leefomgeving van de bewoners;
• Gezondheids- en milieurisico’s (bodem, water, lucht, natuur);
• Economische activiteiten (landbouw);
• Bouwprojecten in de omgeving (zoals het Oosterweelproject).

De site omvat een gebied van 5 km rondom de perimeter van de 3M-fabriek in Zwijndrecht. De kadastraal ingedeelde percelen die in de site gelegen zijn, zijn opgenomen in de bijlage bij het besluit. De gronden die niet kadastraal ingedeeld zijn (openbaar domein) die ingesloten zijn door de kadastraal ingedeelde gronden maken ook deel uit van de site.

De indeling betekent niet dat heel dit gebied verontreinigd is maar wel dat er mogelijk verontreiniging aanwezig is.

Inhoud van het Sitebesluit:

• De verplichting voor de saneringsplichtige 3M Belgium om onder meer tuinen en landbouwgronden volledig te herstellen na de uitvoering van de bodemsaneringswerken.
• De verplichting voor de saneringsplichtige 3M Belgium om de voorzorgsmaatregelen ter hoogte van de Palingbeek strikt op te volgen en waar nodig bijkomende acties voor te stellen.
• Daarnaast wordt 3M verplicht om onderzoek uit te voeren naar de plaatsing van een fysieke barrière rond het fabrieksterrein in afwachting van de gefaseerde beschrijvende bodemonderzoeken en bodemsaneringsprojecten.
• De verplichting voor de saneringsplichtige 3M Belgium om, zowel financieel als wat de aanpak en uitvoering betreft, tussen te komen in de zuivering van verontreinigd bemalingswater.
• Een regeling om de bodemsanering en grondverzet (> 250 m³) op elkaar af te stemmen of een vergoeding voor de kosten van klein grondverzet (als < 250 m³) te voorzien door 3M Belgium.
• Timings voor de uitvoering van de verdere gefaseerde bodemonderzoeken en gefaseerde bodemsaneringsprojecten.
• De permanente evaluatie door de Vlaamse Regering van de resultaten van de bodemonderzoeken, de humane biomonitoringstudies en andere onderzoeken, de voortgang van de bodemsaneringswerken. Indien nodig zal zij bijkomende maatregelen nemen.
• De saneringsplicht van 3M Belgium geldt ongeacht de eventuele aanwezigheid van een vermengde bodemverontreiniging, dit wil zeggen in het geval er andere bronnen van verontreiniging met PFAS aanwezig zijn dan de 3M fabriek.

Natuurbescherming

De Vlaamse Regering legde de volgende maatregelen op aan 3M Belgium:

• De maatregelen voor de Palingbeek verder monitoren en indien nodig bijkomende voorzorgsmaatregelen nemen.
• De plaatsing van een fysieke barrière voor de uitstroom van grondwater naar de Palingbeek en Blokkersdijk evalueren.
• Bij de opmaak van bodemsaneringsprojecten streven naar een sanerings - en beheersaanpak die de waarde van de natuurgebieden zoveel mogelijk bewaart en waar mogelijk opwaardeert.
• De meest aangewezen methode onderzoeken om het water en het slib van de Blokkersdijkplas te zuiveren.
• Een oplossing zoeken voor de afvoer van met PFAS - vervuilde beheersresten uit de natuurgebieden.

Er is een mogelijkheid om een beroep in te stellen tegen dit besluit bij de Raad van State binnen 60 dagen na kennisgeving van het besluit. 3M Belgium heeft van deze beroepsmogelijkheid gebruik gemaakt, en heeft een vordering tot nietigverklaring ingediend. Deze vordering werd ontvankelijk verklaard door de Raad van State.

De gemeente heeft de mogelijkheid om tussen te komen in deze beroepsprocedure. Na overleg met de bevoegde schepen Vervaet wordt voorgesteld om van deze mogelijkheid gebruik te maken. De gemeente heeft namelijk tot kerntaak het welzijn en de gezondheid van haar inwoners te beschermen. Een vernietiging van dit Sitebesluit is daarom niet wenselijk.

De raadslieden hebben een verzoek tot tussenkomst voorbereid, dat in bijlage wordt toegevoegd. Indien het college beslist tot tussenkomst, zullen de raadslieden het verzoek aan de Raad van State overmaken, en wordt de tussenkomst te gronde voorbereid.

De dienst Leefomgeving adviseert om de tussenkomst goed te keuren.

Decreet van 27 oktober 2006 betreffende de bodemsanering en de bodembescherming

Besluit van de Vlaamse Regering van 14 december 2007 houdende vaststelling van het Vlaams reglement betreffende de bodemsanering en de bodembescherming