Terug
Gepubliceerd op 19/07/2023

2023_CBS_00909 - Kennisname vragen infomoment burgers rapport fusieverkenning

college van burgemeester en schepenen
ma 10/07/2023 - 13:30 collegezaal, Binnenplein 1, 2070 Zwijndrecht
Kennis genomen

Samenstelling

Aanwezig

André Van de Vyver, burgemeester; Ann Van Damme, schepen; Bruno Byl, schepen; Veerle Beernaert, schepen; Steven Vervaet, schepen; Ilse Weynants, algemeen directeur

Verontschuldigd

Denise Melis-De Lamper, schepen

Secretaris

Ilse Weynants, algemeen directeur

Voorzitter

André Van de Vyver, burgemeester

Stemming op het agendapunt

2023_CBS_00909 - Kennisname vragen infomoment burgers rapport fusieverkenning

Aanwezig

André Van de Vyver, Ann Van Damme, Bruno Byl, Veerle Beernaert, Steven Vervaet, Ilse Weynants
Stemmen voor 5
Bruno Byl, Ann Van Damme, Veerle Beernaert, Steven Vervaet, André Van de Vyver
Stemmen tegen 0
Onthoudingen 0
Blanco stemmen 0
Ongeldige stemmen 0
2023_CBS_00909 - Kennisname vragen infomoment burgers rapport fusieverkenning 2023_CBS_00909 - Kennisname vragen infomoment burgers rapport fusieverkenning

Motivering

Motivering

Er was een uur voorzien voor vragen van de burger. 

Het volgende systeem werd toegepast:

- Tony Vermeire beantwoordde de vraag zo goed mogelijk.

- Inhoudelijke vragen die hij niet kon beantwoorden, worden bezorgd aan de administratie. Emailadres van de burger werd genoteerd. De administratie stuurt asap een antwoord naar de burger.

- Politieke vragen werden verwezen naar het politiek debat van 6 september.

- Alle vragen/antwoorden worden asap geplaatst op de website (aanvulling FAQ).

- Als de FAQ herwerkt is, wordt dit via de elektronische nieuwsbrief gemeld.


Overzicht van de gestelde vragen met (samenvattend) antwoord van Tony Vermeire. Het is niet de bedoeling om te discussiëren over de gegeven antwoorden omdat er mondeling dikwijls nodige nuances werden gegeven. Dit overzicht gaat naar de communicatiedienst die aan de slag gaat om ze in dezelfde format als de huidige FAQ, op de website te plaatsen:

  1. Hoe zit het met de gemeentelijke adviesraden in de andere gemeenten?
  • Er is een grote verscheidenheid in de soorten adviesraden en de samenstelling ervan
  • Los van een fusie is 'participatie van de bevolking' een uitdaging voor elk lokaal bestuur
    • Welke soorten adviesraden zijn er? 
    • Bereiken we daar verschillende burgers mee of zijn het dezelfde?
    • Kunnen we dit meer opentrekken naar thematische groepen? bv van de sportraad naar een beweegplatform

  1. Klopt het dat De Lijn zelf af wil van al de voordelen voor de lokale besturen?
    • Dit gebeurt steeds in onderhandeling tussen een gemeentebestuur en De Lijn. 
    • Hier is verder geen antwoord op gegeven

  2. Ik heb nog nooit gehoord van een fusie waar de doelstellingen naar beneden zijn gebracht?
    • In de 3 gemeenten is er zeer specifiek ingezet in verschillende sectoren
    • In het rapport wordt gewaarschuwd dat als je alles op de hoogste lat wil uitvoeren in de twee andere gemeenten, dit eigenlijk financieel niet realiseerbaar is. Zo kan je niet overal én gemeentescholen hebben én de laatste belastingvoet én overal evenveel maatschappelijk werkers hebben. 
    • In een fusietraject van deze grote-orde, zullen er beleidskeuzes gemaakt moeten worden door de nieuwe verkozenen in 2025.

  3. Waarom is er gebaseerd op cijfers van 2021? Welke gemeente heeft het meeste impact van al de sociale crisissen? Wie heeft er de meeste slag van gehad? Zoals de hoge energieprijzen.
    • Rekening 2022 is nu pas op de GR geweest. Die cijfers waren niet gekend.
    • Vlaanderen zet de gemeenten onder druk. Vlaamse en Federale overheid kunnen in het rood gaan. Een gemeente kan dat niet.  Ze moet telkens (op het einde van de rit) positief zijn. Elke gemeente kan daar op een andere manier mee omgaan bv.:
      • De belastingen doen stijgen: geen van de 3 gemeenten heeft hier voor gekozen
      • Bezuinigen, bv. investeringen opschuiven in de tijd

  4. Wat is de kostprijs van de fusie? Er moet toch een businessplan liggen zoals bij een onderneming. Wat zijn de risico's? De basiskosten?
    • Veel gestelde vraag (ook door politici)
    • Geen opdracht van Mondea om de basiskosten in kaart te brengen. 
    • Insteek van Vlaanderen voor fusie is niet financieel maar wel vanuit bestuurskracht: kan je wat je doet, nog goed doen?
    • In hoeverre wil de politiek de schuiven openzetten tot het hoogste niveau (maar dat is niet betaalbaar).
    • Het Agentschap Binnenlands Bestuur kan niet mee inschatten hoeveel een fusie kost of opbrengt. Dit heeft ermee te maken dat je bij een gemeentebestuur heel veel verschillende keuzes hebt : zo heb je bv. wel 30 verschillende soorten belastingreglementen, personeelskost (op welk niveau ga je ze inschalen, ga je bepaalde profielen meer aan trekken,…?). Welke investeringen ga je doen in de infrastructuur? Er moeten eerst politieke keuzes gemaakt worden.
    • Er zijn kosten: transitiekosten, 1 groot ICT-netwerk, nieuwe naam/drukwerk,…, opschalingen personeel als men wil gelijktrekken. Daar tegenover staan ook winsten: bv. grotere verzekeringsportefeuille, minder politiek personeel, 
    • Er staan meerwaarden en aandachtspunten in het rapport: dit is niet vanzelfsprekend een voor- of een nadeel. Dit zijn mogelijkheden.

  5. Het verschil tussen statutaire en contractuele ambtenaren tussen de drie gemeenten? Wat is het effect op de toekomstige pensioenlasten, responsabiliteitsbijdrage,..?
    • Er staat een stuk HRM in het rapport, maar hier wordt nog op geantwoord?

  6. Het draait steeds rond de samenwerking organisatorisch tussen de verschillende besturen maar de echte vraag is: Hoe zit het met de dienstverlening van de burger? Wat zijn de noden van de burger? Wat zit er in voor de burger?
    • In het rapport staat er veel in naar de burger (aanbod gemeentehuizen, onderwijs, kinderopvang,…)
    • Vlaamse beslissing: fusies worden gekoppeld aan de gemeenteraadsverkiezingen. De nieuwe gemeenteraad geeft de nieuwe gemeente vorm en maakt beleidskeuzes.

  7. Er zijn heel wat mensen die werken in Antwerpen. Waarom sluiten we andere samenwerkingen uit? 
    •  1 schaal om alle problemen op te lossen bestaat niet.
    • Fusie is één schaal, de schaal van een gemeente
    • We leven in een netwerkorganisatie en zullen altijd anderen nodig hebben
    • Je gaat altijd in een netwerk zitten met meerdere gemeenten bv. politie, brandweer, afval. Vlaanderen vraagt wel om al die samenwerkingen in één bepaalde regio uit te voeren. Voor Zwijndrecht is dat Waasland. 

  8. Van waar komt het uitgangspunt om te fusioneren met 3? 
    • Politieke beslissing (vraag voor politiek debat)
    • Er is een politieke meerderheid in de drie gemeenten die dit gestemd heeft

  9. Op p139 in het rapport staat er dat de Vlaamse Overheid de gemeente Zwijndrecht penaliseert omwille van 2.5% belasting. Op basis van cijfers ABB (jaarcijfers) moet je toch kunnen vergelijken wat de kost van de gelijkschakeling tussen de 3 gemeenten gaat zijn?
    • De financieel directeurs willen een correct verhaal brengen.
    • Maak een vergelijking tussen de 3 gemeenteraden. De opdracht van Mondea was niet om een beleidsprogramma uit te schrijven omdat dit een politieke beslissing is. Begin niet zelf te fantaseren hoe die nieuwe gemeente er gaat uitzien. Want je hebt daar 100-en keuzes? Wat met de subsidiereglementen? Opcentiemen? Onroerende voorheffing? Welke beleidsdomeinen gelijktrekken?
    • Zelf uitgerekend: gelijkschakeling (GR van oktober) alles moet gelijkgeschakeld worden: alles wat voor Beveren voorzien is, moet gelijk getrokken worden in Kruibeke en Zwijndrecht. Gelijkschakeling gemeentebelasting: een gat van 4.2 miljoen € per jaar; De beleidsdomeinen gelijkschakelen: 5.9 miljoen € per jaar. (op wat is dit gebaseerd?). ABB zegt: zoveel beleidsbeslissingen die onbekend zijn, eerst wachten tot na de gemeenteraadsverkiezingen en wachten tot ze beleidskeuzes maken. 

  10. Lokale behoeften hebben lokale besturen nodig. Hoe groter die gemeenten, hoe minder je kan inspelen op die behoeften? Hoeveel transities zijn er niet doorgegaan?
    • Vorige legislatuur zijn alle 7 doorgegaan (die van principieel naar definitieve goedkeuring)
    • In deze legislatuur: verschillende aankondigingen maar nooit geleid tot een principiële goedkeuring
    • Aandachtspunt voor nabijheid moet altijd: men werkt soms met wijkbudgetten. De schaal (prof Bram Verschuren). Beveren doet dat met antennes. Is dat een mogelijkheid? Het kan een mogelijk nadeel zijn, maar er zijn grote steden die hier hard op inzetten met allerlei initiatieven

  11. Is het niet eerlijker om de volksraadpleging tegelijkertijd te houden met de verkiezingen?
    • De gemeente heeft hier niks aan te zeggen.
    • Technisch gezien zegt Vlaanderen dat men een jaar van de verkiezingen moet blijven voor een referendum.

  12. In het rapport lees ik dat een fusie dikwijls leidt tot een grotere dienstverlening. Maar ik lees er niks over of al die mensen mee overgaan? Ik lees over schaalvoordelen etc, wil dat zeggen dat men niet meer met minder wil doen?
    • Bij een fusie zie je mensen die de organisatie verlaten (die het niet zien zitten of het een momentum vinden om op zoek te gaan naar een andere uitdaging)
    • Als ik vergelijk met de 7 vorige fusies, leidt dit niet tot minder personeel. De personeelskost stijgt zelfs omdat men nieuwe/andere profielen wenst aan te trekken. Er gebeurt soms een opschaling van bepaalde expertises.  Dit heeft niet geleid tot een efficiëntie zoals u aangeeft. We zien dit in de 2 jaarrekeningen die de nieuwe fusiegemeenten nu tonen. Of dit in een verdere toekomst wel tot een efficiëntie leidt, kan ik nu niet zeggen. 
    • Wat dit zal geven in deze nieuwe fusiegemeente (als het zover komt), is opnieuw een politieke keuze
    • In private organisaties is dit inderdaad dikwijls wel het geval. 

  13. Is er een vergelijking gemaakt tussen dienstverlening gemeenten?
    • Niet op detailniveau, wel in grote lijnen
    • Er zijn veel verschillen op vlak van subsidiereglementen
    • Dit is een politieke beslissing. 
    • De nieuwe gemeenteraad keurt nieuwe subsidiereglementen goed
    • Technische gezien is het belangrijk om de 3 facetten samen te nemen: (ondersteuning infrastructuur naar verenigingen, ondersteuning niet materiële steun zoals bv kampvervoer, ondersteuning subsidies)

  14. Waarom is de volksraadpleging niet bindend?
    • Om de stemmen te mogen tellen, moet er voldoende opkomst zijn.

  15. Is het logisch dat gemeenten altijd meer taken krijgt van Vlaanderen? Gemeenten gaan centraliseren en Vlaanderen gaat decentraliseren (versnipperen). 
    • Vlaanderen wil sterke gemeenten om uitdagingen aan te gaan. Er staat nergens hoe groot een gemeente moet zijn om sterk te zijn. Er zijn nog veel gemeenten onder de 15.000 dus Vlaanderen doet nu geen uitspraak over hoe groot dit is. 

  16. Welke gemeente is nu het gezondst van de 3?
    • Je kan hiervoor verschillende parameters gebruiken bv. de belastingen, onroerende voorheffing, schuldengraad (kijken naar de staat van het patrimonium). Het is niet eenvoudig te zeggen wie het meest voordeel heeft. 
    • Beveren en Zwijndrecht staan er op dit moment (bestuurskracht). Kruibeke staat onder druk omdat zij heel wat eenmansdiensten, minder culturele infrastructuur hebben,….. Het zullen de politici zijn die moeten beslissen hoe zij dit zien in de toekomst: zijn de gemeenten in de toekomst nog bestuurskrachtig genoeg.
    • Er zijn twee gezonde gemeenten. Maar dit hangt af van heel wat parameters om daar een uitspraak over te doen.  Kruibeke is niet ongezond. Het is vooral kijken naar de toekomst: hoe gaan we hier mee om? (is voor politiek debat)
    • Op basis van financiën: ze voldoen alle 3 aan de AFM, dus zijn ze alle drie gezond. 

  17. Omzendbrief Vlaamse overheid: er moet een inventaris opgemaakt worden van de gemeentelijke schulden (30 april 2023). Is die inventaris reeds opgemaakt? Is dat openbaar?
    • De lijst is opgemaakt, maar was geen harde deadline. Hij is wel opgestuurd
    • De lijst dient voor de eigen Vlaamse begroting: inschatting hoeveel miljoen inschrijven voor volgend jaar voor de fusiebonus (500€/inw). Dit bedrag ligt hoger omdat de gemeentebesturen hun duurste lening doorschuiven naar Vlaanderen (hier komen nog intresten bij). 
    • Openbaarheid van besturen!   Dit wordt nog nagestuurd.


Regelgeving bevoegdheid

Artikel 56-57 van het decreet lokaal bestuur
Het college van burgemeester en schepenen is bevoegd op basis van artikel 56-57 van het decreet lokaal bestuur

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college van burgemeester en schepenen neemt kennis van de vragen die de burger stelde tijdens het infomoment over het rapport van de fusieverkenning.