2024_CBS_00978 - Actie gratis bomen voor inwoners in het kader van actieplan Recht op Zwijndrecht - voorstel tot goedkeuring

De PFAS - verontreiniging in Zwijndrecht brengt mentale, economische en ecologische schade toe die gedeeltelijk hersteld kan worden door herwaarderingsingrepen op macroniveau, waar mogelijk in rechtstreekse synergie met de invasieve sanering die aan de saneringsplichtige 3M wordt opgelegd.

Al van bij aanvang is het bestuur zeer actief en gedreven om deze schade te herstellen. Als lid van het Saneringsverbond, dat in november 2022 afgesloten werd tussen een aantal betrokken partners, maakt de gemeente aanspraak op een budget van in totaal 15 miljoen euro aan Vlaamse subsidies om de nadelige effecten van deze verontreiniging om te buigen in opportuniteiten en koppelkansen. De gemeente kan hiervoor gedurende een periode van 10 jaar subsidiedossiers indienen bij de Vlaamse overheid om passende maatregelen op haar grondgebied uit te voeren. Al deze subsidieprojecten worden verzameld in een ‘Masterplan Herwaardering PFAS-hotspot Zwijndrecht’.

De gemeente schreef een openbare aanbesteding uit om het Masterplan op te starten. Trajectbegeleider Common Ground heeft de opdracht vanaf 1 januari 2024 opgenomen en doet de coördinatie van de opmaak van het Masterplan, dat zal bestaan uit enerzijds een visienota, en anderzijds een actietabel met projecten en initiatieven (Actieplan Recht op Zwijndrecht) die de komende jaren zullen worden uitgerold. Het Actieplan Recht op Zwijndrecht werd op 28 maart 2024 goedgekeurd door de gemeenteraad.

Eén van de prioritaire acties in het actieplan Recht op Zwijndrecht, is uitbreiding van het bomenareaal (actie 6). Op 27 juni vond een eerste overleg plaats tussen de diensten Leefomgeving, Uitvoering, Projecten en Common Ground om te kijken hoe we deze actie vorm kunnen geven. 

Voor op korte termijn werd beslist om gebruik te maken van de actie "1.000 bomen" van IGEAN i.s.m. Regionale Landschappen: een groepsaankoop bomen voor inwoners. Deze actie werd goedgekeurd door het college in zitting van 12 december 2023. Tijdens het overleg werd voorgesteld dat inwoners van Zwijndrecht via deze groepsaankoop dan gratis bomen kunnen bestellen. Voor de financiering maakt de gemeente dan gebruik van de Vlaamse subsidies die de gemeente kan aanvragen om de nadelige effecten van deze verontreiniging om te buigen in opportuniteiten en koppelkansen.

Dit voorstel werd besproken met IGEAN en Regionale Landschappen. De actie kan dan als volgt verlopen:

• IGEAN maakt een apart bestelformulier voor inwoners van Zwijndrecht.
• De gemeente maakt binnen de webpagina over Recht op Zwijndrecht een pagina over de actie, met link naar het bestelformulier.
• IGEAN geeft de bestellingen door aan Regionale Landschappen.
• Na afloop van de bestelperiode factureert Regionale Landschappen de door inwoners van Zwijndrecht bestelde bomen aan de gemeente.
• De gemeente haalt op 30 november in de voormiddag de bomen voor inwoners van Zwijndrecht op aan één van de afhaallocaties.
• Op 30 november in de namiddag kunnen inwoners hun boom ophalen in een afhaalpunt in de gemeente. Voorlopig wordt hiervoor begraafplaats Zwijndrecht voorgesteld. Een aantal leden van de milieuraad zal helpen om dit afhaalmoment in goede logistieke banen te leiden.
• De actie zal bekendgemaakt worden via het gemeentelijk infomagazine van september, de website, maar ook door middel van bordjes aan bomen op openbaar domein (bijvoorbeeld in Wolfsbergpark, Vredespark, ...). Common Ground zal ondersteuning bieden bij het opstellen van het communicatiemateriaal.

Timing:

• Inwoners kunnen bomen bestellen tot 15 oktober.
• Het afhaalmoment is voorzien op zaterdag 30 november.

Info over de bomen:

• Volgende solitaire soorten kunnen besteld worden: Zomereik, Zoete kers, Zwarte Els, Beuk, Eenstijlige meidoorn, Beuk, Spaanse aak. 
• Volgende fruitbomen kunnen besteld worden: appel (James Grieve), Peer (Conference), Pruim (Sanctus Hubertus), kers (Van). Voor kleine tuinen worden de fruitbomen aangeraden.
• Bij elke boom is een boomband en boompaal inbegrepen.
• De bomen hebben een stamomtrek van 8-10 cm en zijn tussen 2,5 en 3 meter groot. Ze worden geleverd met blote wortel.

Artikel 56-57 van het decreet lokaal bestuur