De Vlaamse Regering wenst de herontwikkeling van verlaten bedrijventerreinen (zogenaamde brownfields ) te stimuleren en te faciliteren door het afsluiten van convenanten met projectontwikkelaars en investeerders in overeenstemming met het brownfielddecreet van 30 maart 2007.
Via zo’n convenant krijgen projectontwikkelaars en investeerders een aantal juridisch - administratieve en financiële voordelen bij de ontwikkeling van braakliggende en onderbenutte bedrijventerreinen. De convenant geeft het grote, globale kader weer om een brownfieldproject te realiseren. Art 2 en 3 zijn voor elke convenant anders en beschrijven het concrete project. De overige artikels zijn standaard hetzelfde voor alle convenanten. De convenant heeft een duur van 10 jaar (kan verlengd worden). Betrokken partijen richten een stuurgroep op met het oog op de realisatie van het project. De convenant vermeldt de betrokken partijen die gebonden zijn aan de uitvoering ervan en hun respectievelijke verbintenissen.
De onderhandelingen met de verschillende administraties die de ondertekening van een convenant voorafgaan en die bij de realisatie van het project betrokken kunnen zijn en hierbij beslissingen moeten nemen kunnen volgende partijen zijn:
Het afsluiten van een convenant maakt de onderhandelingen eenvoudiger. Om projecten ook financieel een betere haalbaarheid te geven, kunnen goedgekeurde brownfieldprojecten ook rekenen op een aantal bijkomende voordelen:
Om praktische redenen, worden de onderhandelingen voor het tot stand komen van een brownfieldconvenant geleid door een door de Vlaamse Regering aangeduide onderhandelaar. De onderhandelaars maken ook deel uit van de brownfieldcel en volgen het verloop van de brownfieldprojecten ook verder op zodra er een convenant is ondertekend. Het Agentschap Ondernemen zorgt voor de administratieve ondersteuning van het hele proces. Ieder ingediend project krijgt een medewerker van het agentschap toegewezen, welke tevens als contactpersoon kan dienen voor de projectontwikkelaars.
In het kader van de 14de oproep (2023 - 2024) tot brownfieldontwikkeling, ontving het Agentschap Innoveren en Ondernemen van de projectonwikkelaar Revive NV een aanvraag tot het opstarten van onderhandelingen voor een brownfieldconvenant voor de site Van Laere te Zwijndrecht. Revive voegde bij haar aanvraag een verklaring toe van kennisname van de aanvraag door het lokale bestuur (zie bijlages).
De aanvrager gaat uit van een economisch programma, met groenblauwe inbedding en open leggen van de Scheibeek. Op dit moment is Hofkouter NV eigenaar van 2 percelen, samen goed voor 76.767 m², die het projectgebied omvatten (zie bijlage). Ackermans & van Haaren (AvH), meerderheidsaandeelhouder van Hofkouter NV, eigenaar van de site, heeft Revive NV uitgekozen als exclusieve partner en expert om deze percelen te herwaarderen en herontwikkelen. De ambitie van de gesprekken tussen de partijen is om op korte termijn een overdracht te realiseren waarbij de kopers een joint venture zullen oprichten om deze urban void te herontwikkelen en nieuw leven in te blazen.
Door de historische activiteiten van het eerder gevestigde bouwbedrijf werden verschillende bodemverontreinigingen veroorzaakt, dewelke reeds deels gesaneerd werden. In september 2023 werd er een OBO opgemaakt, rekening houdend met een bestemming als industriegebied zonder wijziging in gebruik van het terrein. Uit het OBO blijkt dat er nog steeds verhoogde concentraties aan verontreiniging aanwezig zijn, deze worden in het besluit als volgt samengevat:
Op vandaag voorziet Revive NV bijkomend bodemonderzoek uit te voeren om deze verontreinigingen beter in kaart te brengen. Afhankelijk van de uitkomst van toekomstige bodemonderzoeken zal het ontwikkelingsplan afgestemd moeten worden op de verontreinigingstoestand en omgekeerd. Tot slot valt de site binnen een contour van 5 km van de 3M-fabriek. Het terrein is dus mee opgenomen in het sitebesluit ‘PFAS 3M Zwijndrecht’ waardoor er vermoedelijk een impact is op de leefomgeving van toekomstige bewoners, gezondheids- en milieurisico’s (bodem, water, lucht, natuur), economische activiteiten en bouwprojecten. Deze complexiteit, en het voortschrijdende inzicht omtrent de impact van PFAS, zorgt voor een bijkomende complexiteit voor het project.
De hoofdfocus voor de herontwikkeling ligt nadrukkelijk op het behoud van economische activiteiten, meer bepaald KMO’s en kleinere maakbedrijven. Er wordt ontwerpmatig onderzocht welke andere beperkte functies verenigbaar zijn met het economisch programma. Zo wordt er bijvoorbeeld gedacht aan een beperkte hoeveelheid kantoren of services en enkele atelierwoningen. Dit wordt verder in het ontwerptraject onderzocht.
Het aanvraagdossier werd aan een evaluatie onderworpen:
De minister bevoegd voor Economie heeft op 8 juli 2024 het dossier ontvankelijk en gegrond verklaard. Tijdens de beoordeling werden volgende aandachtspunten geformuleerd, die aan bod dienen te komen tijdens de onderhandelingen:
Aan het college wordt gevraagd om kennis te nemen van deze aanvraag om de nodige onderhandelingen op te starten tot het afsluiten van een brownfieldconvenant voor het project 271 - Site Van Laere te Zwijndrecht.
Het college neemt kennis van een aanvraag van projectontwikkelaar Revive NV tot het opstarten van onderhandelingen voor een brownfieldconvenant voor de site Van Laere te Zwijndrecht.